Schep voor schep halen we de puin uit het huis. Samen met Thomas sta ik in wat voorheen de keuken was. De borden rinkelen en de kopjes vallen met een doffe knal in de kruiwagen. Met elke schep die we doen, halen we een stukje geschiedenis weg. Sommige zaken zijn te herkennen. Een koekenpan, een ovenschaal. Andere zaken zijn verpulverd. Door de hitte verwoest.

Naast ons staat de eigenaar. Ook hij schept mee. Maar waar het voor ons onbeduidende spullen zijn, is het zijn servieskast die we nu opruimen. Hij kent de spullen, hij heeft van deze borden gegeten, in deze keuken staan koken.

"Zo scheppen we een verhaal weg"

Geen vreugdevolle tijd
Zijn vrouw komt langs met een prachtige dochter. Geboren op 25 februari 2022, een dag na het uitbreken van de oorlog. Wat voor hen de meest vreugdevolle tijd zou moeten zijn werd een verschrikking. Geen kraamvisite, geen huis vol vrienden en familie die dit mooie kleine prinsesje komen bewonderen. Nee, er is angst en onzekerheid. Een toekomst weg gebombardeerd.

Terwijl de rest weer aan het werk ga praat ik nog even met haar. Ze is helemaal in het roze gekleed, net als haar dochter. ‘Voor de oorlog droeg ik alleen maar wit of zwart. Ik moest alles nieuw kopen en nu draag ik voornamelijk roze. Of het door de oorlog komt of doordat ik moeder ben geworden weet ik niet, die twee vielen op een hele gekke manier samen.’

Waar haar man gelaten door gaat met puinruimen zie ik bij haar de verslagenheid in haar ogen. Ze zet een lach op voor haar prachtige kleine meisje maar de pijn is zichtbaar. Ik vraag haar of ik wat voor haar kan doen. Ze kijkt me aan. Hou mij gewoon maar even vast. Met mijn arm om haar heen komen bij haar de tranen. Tranen van een toekomst vol onzekerheid. Tranen van verslagenheid. Tranen van het niet weten waar te beginnen met bouwen aan een nieuwe toekomst.

"Waarom doen ze zelf niets?"

De afgelopen dagen vroeg ik mij vaak af waarom ze een jaar lang niets hebben gedaan in deze huizen. Maar in alles bij deze vrouw zie ik het antwoord. De oorlog verlamd, de puinhopen zijn te groot.

En dan zijn wij daar. Niet om onszelf op de borst te kloppen maar volgens mij beseffen wij maar half wat de impact is van deze 21 kaaskoppen met een schep en kruiwagen. Mensen komen weer in beweging, er ontstaat hoop. Wat een jaar lang niet lukte, gebeurd nu wel. Sprankjes van toekomst glinsteren door de bende.

"Dat is onze impact. Niet omdat wij nou zo goed zijn maar omdat we hier simpelweg zijn."

Geschreven door Carlijn Niesink